.jpg)
Ο Πλάτωνας (428/427 – 347 π.Χ.) δεν ήταν απλώς ένας από τους πιο εμβληματικούς φιλοσόφους της αρχαιότητας, μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Η ζωή του ήταν γεμάτη ανατροπές, από τα αριστοκρατικά σαλόνια μέχρι την αγορά δούλων. Οι ιδέες του στη μεταφυσική, την ηθική και την πολιτική συνεχίζουν να μας απασχολούν χιλιάδες χρόνια μετά.
Ας δούμε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα και λιγότερο γνωστά γεγονότα γύρω από τη ζωή του μεγάλου Αθηναίου φιλοσόφου.
1. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αριστοκλής
Το όνομα Πλάτωνας που γνωρίζουμε σήμερα πιθανότατα δεν ήταν το πραγματικό του. Σύμφωνα με ορισμένες αρχαίες πηγές, το όνομα που του δόθηκε από την αριστοκρατική του οικογένεια ήταν Αριστοκλής (όπως τον παππού του).
Το «Πλάτωνας» πιστεύεται ότι ήταν ένα παρατσούκλι που κέρδισε:
- Είτε λόγω της πλατιάς, γυμνασμένης πλάτης του (ήταν αθλητής).
- Είτε λόγω του πλατιού μετώπου του.
- Είτε λόγω του πλατιού και οξυδερκούς τρόπου με τον οποίο εξέφραζε τη σκέψη του στα έργα του.
2. Πρωταθλητής πάλης και μέλος των Ισθμίων
Πριν αφοσιωθεί πλήρως στη φιλοσοφία, ο Πλάτωνας ήταν αθλητής, με ιδιαίτερη κλίση στην πάλη, ένα άθλημα που απαιτούσε δύναμη και πειθαρχία.
Μάλιστα, δεν περιοριζόταν μόνο στην προπόνηση. Αρχαίες πηγές αναφέρουν ότι συμμετείχε στους Ισθμιακούς Αγώνες, μια από τις τέσσερις Πανελλήνιες αθλητικές διοργανώσεις με θρησκευτικό χαρακτήρα, που λάμβαναν χώρα στον Ισθμό της Κορίνθου. Ήταν ένας φιλόσοφος δυνατός και στο νου και στο σώμα.
3. Η τραγωδία που κάηκε για χάρη του Σωκράτη
Ο Πλάτωνας είχε επίσης καλλιτεχνική φλέβα. Πριν γνωρίσει τον Σωκράτη, ασχολήθηκε με τη ζωγραφική και την ποίηση, γράφοντας διθυράμβους, λυρικά ποιήματα, ακόμη και τραγωδίες.
Ωστόσο, η γνωριμία του με τον Σωκράτη σε ηλικία 20 ετών άλλαξε τη ζωή του ριζικά. Λέγεται ότι μια μέρα, ενώ ετοιμαζόταν να διαγωνιστεί με μία τραγωδία του στο Θέατρο του Διονύσου, έκαψε όλα του τα ποιήματα και τα έργα για να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη φιλοσοφία.
4. Πουλήθηκε ως δούλος στις Συρακούσες
Ένα από τα πιο δραματικά γεγονότα της ζωής του συνέβη όταν επισκέφθηκε την Κάτω Ιταλία και τις Συρακούσες της Σικελίας.
- Συναντήθηκε με τον τύραννο Διονύσιο τον Πρεσβύτερο, με τον οποίο όμως διαφώνησε έντονα για τα θέματα της τυρανίας και της δικαιοσύνης.
- Ο Διονύσιος αισθάνθηκε προσβεβλημένος και, αντί να τον σκοτώσει, διέταξε τον Λακεδαιμόνιο πρέσβη Πόλη να πάρει τον Πλάτωνα μαζί του και να τον πουλήσει ως δούλο στην Αίγινα.
- Ευτυχώς, ο Πλάτωνας σώθηκε είτε από φίλους του (τους Τριάκοντα Τυράννους) είτε από τον Αννίκερη τον Κυρηναίο, ο οποίος πλήρωσε το λύτρο (20 μνες) και τον έστειλε πίσω στην Αθήνα.
5. Η ίδρυση της Ακαδημίας: Το Πρώτο «Πανεπιστήμιο»
Επιστρέφοντας στην Αθήνα το 387 π.Χ., ο Πλάτωνας ίδρυσε την Ακαδημία, την πρώτη οργανωμένη φιλοσοφική σχολή στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Η Ακαδημία δεν ήταν ένα σύγχρονο πανεπιστήμιο, αλλά ένας χώρος όπου ανθούσε η φιλοσοφική σκέψη μέσω διαλέξεων και συζητήσεων για ποικίλα προβλήματα.
Η σχολή συνέχισε να λειτουργεί με διάφορες μορφές για περισσότερα από 900 χρόνια, μέχρι το 529 μ.Χ., όταν και έκλεισε οριστικά με διάταγμα του Ιουστινιανού.
6. Ο Πλάτωνας αμφισβητήθηκε από τον μαθητή Αριστοτέλη
Αν και ο Αριστοτέλης μαθήτευσε κοντά στον Πλάτωνα για περίπου 20 χρόνια στην Ακαδημία, δεν συμφωνούσε σε όλα με τον δάσκαλό του.
Ο Αριστοτέλης αμφισβήτησε έντονα την «Θεωρία των Ιδεών» του Πλάτωνα και την έννοια του Αγαθού στα έργα του (Μεταφυσικά, Ηθικά Νικομάχεια). Αυτή η κριτική στάση αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς οι μαθητές μπορούν να εξελίξουν και να ξεπεράσουν τους δασκάλους τους, με τον Αριστοτέλη να αποκτά τελικά μεγαλύτερη άμεση επιρροή, ειδικά στο πεδίο των εμπειρικών επιστημών.