.jpg)
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έζησε για περισσότερο από μία χιλιετία, γεννώντας μεγάλους ήρωες και ηγέτες. Ωστόσο, η μακρά της ιστορία είναι γεμάτη και με σκοτεινές φιγούρες που, είτε λόγω ανικανότητας είτε λόγω προδοσίας, έθεσαν σε κίνδυνο την ύπαρξη του ελληνικού κράτους.
Ακολουθεί η «μαύρη λίστα» με τους δέκα χειρότερους, κατά γενική ομολογία, αυτοκράτορες του Βυζαντίου, των οποίων οι αποφάσεις επιτάχυναν την παρακμή της αυτοκρατορίας.
Τυραννία, σπατάλη και καταστροφή του στρατού
10. Ανδρόνικος Α' Κομνηνός (1182-1185)
Μία αμφιλεγόμενη μορφή. Ο Ανδρόνικος εκμεταλλεύτηκε το αντιλατινικό μίσος της Κωνσταντινούπολης για να ανέβει στην εξουσία. Διέταξε ένα τρομακτικό πογκρόμ κατά των Ιταλών εμπόρων της Πόλης, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Αφού εκτέλεσε τον ανήλικο ανιψιό του, Αλέξιο Β', άσκησε μία βασιλεία τρόμου, με συνεχείς εκτελέσεις και βασανιστήρια κατά της αριστοκρατίας, προκαλώντας χάος και εξεγέρσεις. Η τυραννία του συνέβαλε στην άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Νορμανδούς το 1185.
9. Ειρήνη η Αθηναία (780-803)
Η Αυγούστα Ειρήνη έμεινε στην ιστορία για την αναστήλωση των εικόνων. Ωστόσο, ήταν φιλόδοξη και αδίστακτη: τύφλωσε τον ενήλικο γιο της, Κωνσταντίνο ΣΤ', για να κυβερνήσει μόνη. Η βασιλεία της σημαδεύτηκε από ταπεινώσεις σε πολέμους και σπατάλη, οδηγώντας το κράτος στη χρεοκοπία. Η πλέον καταστροφική της πρόθεση ήταν η πρόταση γάμου στον Φράγκο ηγεμόνα Καρλομάγνο, για την ένωση των δύο αυτοκρατοριών, που αποτράπηκε από την ανατροπή της.
8. Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγος (1282-1328)
Στέφθηκε σε μια εποχή χάους. Για λόγους οικονομίας, ο Ανδρόνικος Β' πήρε μία καταστροφική απόφαση: κατήργησε εντελώς τον στόλο, αφήνοντας το κράτος ανυπεράσπιστο απέναντι στη Βενετία και τη Γένοβα. Προσπαθώντας να ανακόψει τους Οθωμανούς, προσέλαβε τους Καταλανούς μισθοφόρους, οι οποίοι λεηλάτησαν ρωμαϊκά εδάφη, ισοπέδωσαν τη Μακεδονία και τη Θράκη και τελικά κατέκτησαν την Αθήνα. Η διαμάχη του με τον εγγονό του οδήγησε σε έναν εξαετή εμφύλιο πόλεμο.
7. Φωκάς (602-610)
Ο Φωκάς ανέβηκε στον θρόνο με στρατιωτική εξέγερση, εκτελώντας τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο αφού τον ανάγκασε να παρακολουθήσει την εκτέλεση των έξι γιων του. Ήταν σαδιστής και ανίκανος κυβερνήτης. Στα κρίσιμα χρόνια της βασιλείας του, όλα τα εξωτερικά μέτωπα κατέρρευσαν, με τους Άβαρους και τους Πέρσες να πλημμυρίζουν τα ρωμαϊκά εδάφη.
6. Κωνσταντίνος Θ' Μονομάχος (1042-1055)
Ως τελευταίος άνδρας της Μακεδονικής δυναστείας, ο Κωνσταντίνος Θ' ήταν ένας αδιάφορος βασιλιάς που επιτάχυνε την παρακμή. Ενέτεινε την αμέλεια του στρατού, τον οποίο αντικατέστησε με μισθοφόρους, και ήταν σπάταλος στα οικονομικά. Η αδράνειά του συνέβαλε στο Μεγάλο Σχίσμα του 1054 και επέτρεψε τις πρώτες επιδρομές των Σελτζούκων Τούρκων στη Μικρά Ασία, γεγονός με ανυπολόγιστες συνέπειες.
5. Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος (1376-1379)
Συνέχισε την «παράδοση» του χάους της δυναστείας των Παλαιολόγων. Συνεργάστηκε με Οθωμανούς και Γενουάτες για να ανατρέψει τον πατέρα του, Ιωάννη Ε'. Ως αντάλλαγμα, χάρισε την χερσόνησο της Καλλίπολης στους Οθωμανούς, εξασφαλίζοντάς τους σταθερό και ασφαλές έρεισμα στην Ευρώπη, σφραγίζοντας ουσιαστικά τη μοίρα της Αυτοκρατορίας.
4. Κωνσταντίνος Ι' Δούκας (1059-1067)
Ο Κωνσταντίνος Ι' πήρε αδιανόητες αποφάσεις: διέλυσε ό,τι είχε απομείνει από τον παραμελημένο στρατό και απέλυσε 50.000 στρατιώτες από τα σύνορα. Αδιαφορούσε για τον πόλεμο, ενώ αρνήθηκε να επισκευάσει οχυρώσεις. Ως αποτέλεσμα, η αυτοκρατορία έχασε σχεδόν όλη την Κάτω Ιταλία στους Νορμανδούς, ενώ υπέστη αιματηρές επιδρομές από Σελτζούκους και Τουρκομάνους.
Η δυναστεία των Αγγέλων: Η ολοκληρωτική κατάρρευση
Η δυναστεία των Αγγέλων (τέλη 12ου – αρχές 13ου αιώνα) θεωρείται η χειρότερη στην ιστορία του Βυζαντίου, καθώς με τις πράξεις της οδήγησε στην καταστροφική Άλωση του 1204.
3. Ισαάκιος Β' Άγγελος (1185-1195)
Ανίκανος αυτοκράτορας που βρισκόταν υπό την πίεση βαρβαρικών επιδρομών και εσωτερικών εξεγέρσεων. Η αδυναμία του οδήγησε στην αναβίωση της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας και στην απόσχιση της Κύπρου. Τυφλώθηκε από τον αδελφό του, Αλέξιο Γ'.
2. Αλέξιος Γ' Άγγελος (1195-1203)
Επί της βασιλείας του, η Αυτοκρατορία διαλύθηκε πλήρως. Λεηλάτησε το ήδη αδύναμο κρατικό ταμείο και επέβαλε σκληρούς φόρους. Κατήργησε πλήρως τον στόλο (πωλώντας μέχρι και τις άγκυρες!) και εγκατέλειψε τη Μικρά Ασία στους Σελτζούκους. Όταν οι Σταυροφόροι έφτασαν έξω από τα τείχη, ο Αλέξιος Γ' δραπέτευσε από την πολιορκούμενη πρωτεύουσα, παίρνοντας μαζί του τον κρατικό θησαυρό.
1. Αλέξιος Δ' Άγγελος (1203-1204)
Ο γιος του Ισαάκιου Β'. Για να ανακτήσει τον θρόνο, μετέφερε την Δ' Σταυροφορία στην Κωνσταντινούπολη, υποσχόμενος στους Σταυροφόρους τεράστια ποσά και την ένωση των Εκκλησιών. Οι προσπάθειές του να βρει τα χρήματα οδήγησαν σε χαμό στην Πόλη και τον έκαναν εξαιρετικά αντιδημοφιλή, γεγονός που οδήγησε στην ανατροπή του. Η ζημιά είχε ήδη γίνει: ο στρατός του Σταυρού ήταν πλέον εντός των τειχών, οδηγώντας στην πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1204 και την προσωρινή κατάλυση της Αυτοκρατορίας.