Η λειτουργία πτήσης (airplane mode) στα κινητά μας τηλέφωνα είναι μια ρύθμιση που οι περισσότεροι από εμάς ενεργοποιούμε μηχανικά κατά την επιβίβαση σε ένα αεροπλάνο, συχνά χωρίς να γνωρίζουμε τον πραγματικό λόγο ύπαρξής της. Αντίθετα με την κοινή πεποίθηση ότι η ρύθμιση αυτή προστατεύει αποκλειστικά το συγκεκριμένο αεροσκάφος στο οποίο επιβαίνουμε, ο κύριος σκοπός της είναι στην πραγματικότητα η προστασία των δικτύων επικοινωνίας στο έδαφος και η αποφυγή παρεμβολών σε ολόκληρη τη διαδρομή της πτήσης. Τα κινητά τηλέφωνα συνδέονται με τα δίκτυα εκπέμποντας ηλεκτρομαγνητικά κύματα, και όταν βρίσκονται σε μεγάλο υψόμετρο, προσπαθούν με αυξημένη ισχύ να εντοπίσουν σήμα από επίγειους σταθμούς, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα.
Όταν ένα τηλέφωνο δεν βρίσκεται σε λειτουργία πτήσης ενώ πετάει, λειτουργεί ουσιαστικά ως ένας ισχυρός παρεμβολέας ραδιοσημάτων. Καθώς το αεροπλάνο κινείται με μεγάλη ταχύτητα, η συσκευή εκπέμπει ισχυρά κύματα αναζητώντας σύνδεση, τα οποία μπορούν να «πνίξουν» το σήμα των χρηστών που βρίσκονται στο έδαφος. Αυτό συμβαίνει επειδή τα τηλέφωνα σε μεγάλο υψόμετρο έχουν οπτική επαφή με πολλούς πύργους κινητής τηλεφωνίας ταυτόχρονα, βομβαρδίζοντάς τους με σήματα υψηλής έντασης. Αυτή η διαδικασία δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, καθώς οι πάροχοι αναγκάζονται να καταλαμβάνουν όλο και μεγαλύτερο μέρος του ραδιοφάσματος για να αντιμετωπίσουν τις παρεμβολές, επιβαρύνοντας το ψηφιακό περιβάλλον.
Επιπλέον, η ανεξέλεγκτη εκπομπή ραδιοκυμάτων από τα κινητά τηλέφωνα επηρεάζει αρνητικά και την επιστημονική έρευνα, ιδιαίτερα στον τομέα της αστρονομίας. Τα ραδιοτηλεσκόπια που χρησιμοποιούνται για τη μελέτη του σύμπαντος βασίζονται σε συγκεκριμένες ζώνες συχνοτήτων για να «δουν» βαθιά στο διάστημα. Η πλημμύρα των σημάτων από τα επίγεια δίκτυα και τα κινητά τηλέφωνα, ειδικά με την έλευση των δικτύων 5G, καθιστά όλο και πιο δύσκολο για τους επιστήμονες να εντοπίσουν αμυδρά σήματα από μακρινούς γαλαξίες ή μαύρες τρύπες. Η ρύπανση του ραδιοφάσματος είναι πλέον τόσο έντονη που ελάχιστα σημεία στη Γη παραμένουν πραγματικά «ήσυχα» για ραδιοαστρονομικές παρατηρήσεις.
Συμπερασματικά, η ενεργοποίηση της λειτουργίας πτήσης είναι μια πράξη ευθύνης που ξεπερνά τα όρια της ασφάλειας του αεροσκάφους. Είναι μια απαραίτητη ρύθμιση για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των τηλεπικοινωνιακών δικτύων που χρησιμοποιούμε όλοι καθημερινά, αλλά και για την προστασία της ικανότητάς μας να εξερευνούμε τα μυστικά του σύμπαντος. Κάθε φορά που επιλέγουμε τη λειτουργία πτήσης, συμβάλλουμε στη μείωση του «θορύβου» που κατακλύζει την ατμόσφαιρά μας, επιτρέποντας στην τεχνολογία και την επιστήμη να λειτουργούν με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια και αποτελεσματικότητα.