Αρχαία Α' Γυμνασίου: Ενότητα 18 - Η ειλικρίνεια ανταμείβεται

Ανάλυση 18ης ενότητας 

Ο Αίσωπος στο κείμενο αυτό μιλάει για κάποιον, ο οποίος έχασε το τσεκούρι του στο ποτάμι, καθώς έκοβε ξύλα. Επειδή το ορμητικό ρέμα παρέσυρε το τσεκούρι, ο ξυλοκόπος έκλαιγε απαρηγόρητος. Τότε ο θεός Ερμής τον λυπήθηκε και τον πλησίασε. Όταν έμαθε τι συμβαίνει, έπεσε στο νερό κι έφερε πάνω ένα τσεκούρι χρυσό. Όταν ο Ερμής τον ρώτησε αν είναι αυτό το τσεκούρι του, εκείνος απάντησε αρνητικά. Ο θεός έπεσε πάλι στο νερό κι έφερε πάνω ένα τσεκούρι ασημένιο. Κι όταν τον ρώτησε ξανά, αν είναι αυτό το τσεκούρι του, ο ξυλοκόπος απάντησε ξανά αρνητικά. Ο Ερμής έπεσε για τρίτη φορά στο νερό κι έφερε πάνω το τσεκούρι του ξυλοκόπου. Τότε ο άνθρωπος αναγνώρισε το τσεκούρι του κι ο θεός, λόγω της εντιμότητας του ξυλοκόπου, τού χάρισε και τα τρία τσεκούρια. Το γεγονός αυτό διηγήθηκε ο ξυλοκόπος στους συντρόφους του. Τότε ένας απ' αυτούς έκανε τα ίδια. Πήρε ένα τσεκούρι και κοντά στο ίδιο ποτάμι άρχισε να κόβει ξύλα. Την ώρα εκείνη άφησε σκόπιμα το τσεκούρι του να πέσει στη θάλασσα κι άρχισε να κλαίει για την απώλειά του. Ο Ερμής παρουσιάστηκε και σ' αυτόν και ζήτησε να μάθει τι συμβαίνει. Εκείνος του ανέφερε την απώλεια του τσεκουριού του. Ο Ερμής έπεσε στο νερό κι έφερε πάνω ένα χρυσό τσεκούρι. Τον ρώτησε αν ήταν εκείνο το τσεκούρι του κι εκείνος από την επιθυμία για κέρδος απάντησε πως  ήταν αυτό που έχασε. Ο Ερμής τότε όχι μόνο δεν του έδωσε το χρυσό τσεκούρι, αλλά δεν του επέστρεψε ούτε το δικό του.

Το κείμενο και η μετάφρασή του

Ξυλευόμενός τις παρὰ τινα ποταμόν	Κάποιος καθώς έκοβε ξύλα κοντά σε ένα ποτάμι,
ἀπέβαλε τὸν πέλεκυν.	έχασε το τσεκούρι του.
Τοῦ δὲ ῥεύματος παρασύραντος αὐτὸν ὠδύρετο,	Kαι, επειδή το ρεύμα το παρέσυρε, έκλαιγε,
μέχρις οὗ  ὁ Ἑρμῆς  ἐλεήσας αὐτόν ἧκε.	μέχρι που ο Ερμής τον λυπήθηκε και ήρθε (κοντά του).
Καὶ μαθών παρ’ αὐτοῦ τὴν αἰτίαν, δι’ ἥν ἔκλαιε,	Και αφού έμαθε από αυτόν την αιτία, για την οποία έκλαιγε,
τὸ μὲν πρῶτον καταβὰς ἀνήνεγκε	την πρώτη φορά βούτηξε στο ποτάμι κι έφερε πάνω
αὐτῷ χρυσοῦν πέλεκυν	γι’ αυτόν ένα χρυσό τσεκούρι
καὶ ἐπυνθάνετο, εἰ οὗτος εἴη αὐτοῦ.	και τον ρωτούσε αν αυτό ήταν δικό του.
Τοῦ δὲ εἰπόντος μὴ εἶναι τοῦτον	Όταν εκείνος του είπε ότι αυτό δεν ήταν δικό του,
ἀνήνεγκε ἀργυροῦν	του έφερε ένα ασημένιο
καὶ ἠρώτα, εἰ ἀπέβαλε τοῦτον.	και τον ρωτούσε αν έχασε αυτό.
Ἀρνησαμένου δὲ καὶ τοῦτον	Όταν αυτός το αρνήθηκε κι αυτό,
τὸ τρίτον ἐκόμισεν αὐτῷ τὴν ἰδίαν ἀξίνην.	την τρίτη φορά του έφερε το δικό του τσεκούρι.
Τοῦ δὲ ἐπιγνόντος	Και όταν αυτός το αναγνώρισε,
ἀποδεξάμενος τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ	ο Ερμής επειδή επιδοκίμασε τη δικαιοσύνη του,
πάσας  αὐτῷ ἐχαρίσατο.	του χάρισε όλα τα τσεκούρια.
Καὶ ὅς παραγενόμενος πρὸς τοὺς ἑταίρους	Και αυτός, αφού ήρθε στους συντρόφους του,
διηγήσατο αὐτοῖς τὰ γεγενημένα.	τους διηγήθηκε αυτά που είχαν γίνει.
Τῶν δὲ τις ἀναλαβὼν πέλεκυν	Κάποιος απ’ αυτούς, αφού πήρε μαζί του ένα τσεκούρι,
παρεγένετο ἐπὶ τὸν αὐτὸν ποταμὸν	έφτασε στο ίδιο ποτάμι
καὶ ξυλευόμενος	και καθώς έκοβε ξύλα,
ἐπίτηδες ἀφῆκε τὴν ἀξίνην εἰς τὰς δίνας,	επίτηδες άφησε το τσεκούρι του στο ρεύμα του ποταμού,
καθεζόμενός τε ἔκλαιε.	κάθισε και έκλαιγε.
Ἐπιφανέντος δὲ Ἑρμοῦ	Όταν παρουσιάστηκε σ’ αυτόν ο Ερμής
καὶ πυνθανομένου, τὶ τὸ συμβεβηκός εἴη,	και τον ρωτούσε τι του είχε συμβεί,
ἔλεγε τὴν ἀπώλειαν τοῦ πελέκεως.	του ανέφερε την απώλεια του τσεκουριού.
Τοῦ δὲ ἀνενεγκόντος αὐτῷ χρυσοῦν	Όταν (ο Ερμής) του ανέβασε ένα χρυσό τσεκούρι
καὶ διερωτῶντος, εἰ τοῦτο ἀπολώλεκεν,	και τον ρωτούσε αν αυτό είχε χάσει,
ἐξαφθείς ὑπὸ τοῦ κέρδους	επειδή φλεγόταν από την επιθυμία του κέρδους,
ἔφασκεν αὐτὸν εἶναι.	έλεγε ότι αυτό ήταν.
Καὶ ὁ θεός οὐκ ἐχαρίσατο αὐτῷ	Και ο θεός δεν του χάρισε το χρυσό τσεκούρι,
ἀλλά οὐδὲ τὸν ἴδιον πέλεκυν ἀποκατέστησεν.	αλλά ούτε του επέστρεψε το δικό του τσεκούρι.

Συντακτική ανάλυση κειμένου

Απαντήσεις στις ερμηνευτικές ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

Χρονικές και εγκλιτικές αντικαταστάσεις των ρημάτων της ενότητας

Λεξιλογικά

Γραμματική

Απαρέμφατο και μετοχή μέσης φωνής

Συντακτικός ρόλος του απαρεμφάτου

ο απαρέμφατο, αφού βρίσκεται μέσα σε μια πρόταση, χρησιμοποιείται ως υποκείμενο, αντικείμενο κ.ά. του ρήματος.

Εφόσον όμως το απαρέμφατο είναι ρηματικός τύπος, τότε συντάσσεται, δηλαδή παίρνει και το ίδιο υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο κ.τ.λ.

Το υποκείμενο του απαρεμφάτου μπορεί να είναι:

α) το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος (το αυτό πρόσωπο)

β) διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος (έτερο πρόσωπο)

Στην πρώτη περίπτωση έχουμε ταυτοπροσωπία, ενώ στη δεύτερη ετεροπροσωπία.

	Ταυτοπροσωπία
Το υποκείμενο του ρήματος	είναι ίδιο (το αυτό)	με το υποκείμενο τουαπαρέμφατου
Υποκείμενο ρήματος >>		<< Υποκείμενο απαρεμφάτου

	Ετεροπροσωπία
Το υποκείμενο του ρήματος	είναι διαφορετικό (έτερο)	από το υποκείμενο τουαπαρέμφατου
	<< Υποκείμενο ρήματος Υποκείμενο απαρεμφάτου>>

Το υποκείμενο του απαρεμφάτου: Ταυτοπροσωπία

Στην ταυτοπροσωπία το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι το ίδιο (το αυτό πρόσωπο) με το υποκείμενο του ρήματος, π.χ. Οὗτοι ἐθέλουσιν ὑπὲρ πατρίδος θνήσκειν (= αυτοί θέλουν να πεθάνουν για την πατρίδα) Ρήμα = ἐθέλουσιν, υπ. του ρ. = οὗτοι Απρ. = θνήσκειν, υπ. του απρ. = οὗτοι ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το υποκείμενο του απαρεμφάτου, αφού είναι το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος βρίσκεται σε πτώση ονομαστική. Ας δούμε διάφορα παραδείγματα, και τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε: Στην αρχή θα κάνουμε πλήρη ανάλυση του ρήματος και στη συνέχεια του απαρεμφάτου: Μένων ἐβούλετο πλουτεῖν (= Ο Μένων ήθελε να έχει πλούτο) ρ. = ἐβούλετο, ποιος ἐβούλετο; = Μένων > υπ. του ρ. τι ἐβούλετο; = πλουτεῖν > αντ. του ρ. απρ. = πλουτεῖν ποιος πλουτεῖν = Μένων > υπ. του απρ. Το ίδιο παράδειγμα ας το δούμε διαφορετικά, κάνοντας την ανάλυση σε δυο σειρές, τη μια για το ρήμα και τη δεύτερη για το απαρέμφατο: Μένων ἐβούλετο πλουτεῖν Ανάλυση ρήματος: υπ. ρ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: υπ. απρμφ.                                      Συμπέρασμα: Αφού το ρήμα και το απρ. έχουν ως υποκείμενο το ίδιο πρόσωπο (Μένων), λέμε ότι έχουμε ταυτοπροσωπία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το υποκείμενο του απαρεμφάτου, αφού είναι το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος βρίσκεται σε πτώση ονομαστική. Οἱ Βοιωτοὶ ἀπειλοῦσιν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν Ἀττικήν. (= Οι Βοιωτοί απειλούν ότι θα εισβάλουν στην Αττική) ρ. = ἀπειλοῦσιν ποιοι ἀπειλοῦσιν; = οἱ Βοιωτοί > υπ. του ρ. τι ἀπειλοῦσιν; = ἐμβαλεῖν > αντ. του ρ. απρ. = ἐμβαλεῖν ποιοι ἐμβαλεῖν; = οἱ Βοιωτοί > υπ. του απρ. Το ίδιο παράδειγμα ας το δούμε διαφορετικά, κάνοντας την ανάλυση σε δυο σειρές, τη μια για το ρήμα και τη δεύτερη για το απαρέμφατο: Οἱ Βοιωτοὶ ἀπειλοῦσιν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν Ἀττικήν. Ανάλυση ρήματος: υπ. ρ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: υπ. απρμφ. εμπρόθ. πρσδ. Συμπέρασμα: Αφού το ρήμα και το απρ. έχουν ως υποκείμενο το ίδιο πρόσωπο (οἱ Βοιτωτοί), λέμε ότι έχουμε ταυτοπροσωπία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το υποκείμενο του απαρεμφάτου, αφού είναι το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος βρίσκεται σε πτώση ονομαστική. Οὗτος μαθήσεται μὴ ἐπιβουλεύειν τοῖς ἀσθενεστέροις (= αυτός θα μάθει να μη σκέπτεται κακό εναντίον των ασθενέστερων) Οὗτος μαθήσεται μὴ ἐπιβουλεύειν τοῖς ἀσθενεστέροις Ανάλυση ρήματος: υπ. ρ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: υπ. απρμφ. αντ. Συμπέρασμα: Αφού το ρήμα και το απρ. έχουν ως υποκείμενο το ίδιο πρόσωπο (οὗτος), λέμε ότι έχουμε ταυτοπροσωπία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το υποκείμενο του απαρεμφάτου, αφού είναι το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος βρίσκεται σε πτώση ονομαστική.

Το υποκείμενο του απαρεμφάτου: Ετεροπροσωπία

Στην ετεροπροσωπία το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι διαφορετικό (έτερο πρόσωπο) από το υποκείμενο του ρήματος, π.χ. Οἱ στρατιῶται ηὔχοντο εὐτυχῆσαι αὐτόν. (= οι στρατιώτες ευχόντουσαν αυτός να ευτυχήσει) Ρήμα = ηὔχοντο, υπ. του ρ. = οἱ στρατιῶται Απρ. = εὐτυχῆσαι, υπ. του απρμ. = αὐτόν ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το υποκείμενο του απαρεμφάτου βρίσκεται σε πτώση αιτιατική. Ας δούμε διάφορα παραδείγματα, και τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε: Στην αρχή θα κάνουμε πλήρη ανάλυση του ρήματος και στη συνέχεια του απαρεμφάτου: Ἐγὼ οὐχ ἡγοῦμαι εἶναι διδακτήν τὴν ἀρετήν (= Ἐγώ δε νομίζω ότι είναι διδακτή η αρετή) ρ. = οὐχ ἡγοῦμαι ποιος οὐχ ἡγοῦμαι; = Ἐγώ > υπ. του ρ. τι οὐχ ἡγοῦμαι; = εἶναι > αντ. του ρ. απρ. = εἶναι ποιο εἶναι; = ἀρετὴν > υπ. του απρ. Το ίδιο παράδειγμα ας το δούμε διαφορετικά, κάνοντας την ανάλυση σε δυο σειρές, τη μια για το ρήμα και τη δεύτερη για το απαρέμφατο: Ἐγὼ οὐχ ἡγοῦμαι εἶναι τὴν ἀρετήν διδακτήν Ανάλυση ρήματος: υπ. ρ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: απρμφ. υπ. κτγ.                                      Συμπέρασμα: Αφού το ρήμα και το απρ. έχουν ως υποκείμενο άλλο (έτερο) πρόσωπο (ἐγώ -τὴν ἀρετήν), λέμε ότι έχουμε ετεροπροσωπία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το υποκείμενο του απαρεμφάτου βρίσκεται σε πτώση αιτιατική. Μιλτιάδης ἔπεισε τοὺς Ἀθηναίους στρατεῦσαι (= Ο Μιλτιάδης έπεισε τους Αθηναίους να εκστρατεύσουν.) ρ. = ἔπεισε ποιος ἔπεισε; = Μιλτιάδης > υπ. του ρ. ποιον ἔπεισε; = τοὺς Ἀθηναίους > α' αντ. του ρ. τι ἔπεισε τοὺς Ἀθηναίους; = στρατεῦσαι > β' αντ. του ρ. απρ. = στρατεῦσαι ποιοι στρατεῦσαι; = Ἀθηναίους > υπ. του απρ. Το ίδιο παράδειγμα ας το δούμε διαφορετικά, κάνοντας την ανάλυση σε δυο σειρές, τη μια για το ρήμα και τη δεύτερη για το απαρέμφατο: Μιλτιάδης ἔπεισε τοὺς Ἀθηναίους στρατεῦσαι Ανάλυση ρήματος: υπ. ρ. α' αντ. β' αντ. Ανάλυση απρμφ.: υπ.  απρμφ.                                      Συμπέρασμα: Αφού το ρήμα και το απρ. έχουν ως υποκείμενο άλλο (έτερο) πρόσωπο (Μιλτιάδης - τοὺς Ἀθηναίους), λέμε ότι έχουμε ετεροπροσωπία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το υποκείμενο του απαρεμφάτου βρίσκεται σε πτώση αιτιατική. ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Άλλο ένα παράδειγμα που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή!!! Ἐρετριεῖς ἐδεήθησαν Ἀθηναίων σφίσι βοηθοὺς γενέσθαι [= Αυτοί παρακάλεσαν τους Αθηναίους να σταθούν βοηθοί τους. (οι Αθηναίοι).] ρ. = ἐδεήθησαν ποιοι ἐδεήθησαν; = Ἐρετριεῖς > υπ. του ρ. ποιον ἐδεήθησαν; = Ἀθηναίων > α' αντ. του ρ. τι ἐδεήθησαν Ἀθηναίων; = γενέσθαι > β' αντ. του ρ. απρ. = γενέσθαι ποιοι γενέσθαι; = (Ἀθηναίους) > υπ. του απρ. (εννοείται) τι γενέσθαι;= βοηθούς > κτγ. (του Ἀθηναίους που εννοείται) Το ίδιο παράδειγμα ας το δούμε διαφορετικά, κάνοντας την ανάλυση σε δυο σειρές, τη μια για το ρήμα και τη δεύτερη για το απαρέμφατο: Ἐρετριεῖς ἐδεήθησαν Ἀθηναίων σφίσι βοηθοὺς γενέσθαι (Ἀθηναίους) Ανάλυση ρήμ. υπ. ρ. α' αντ. β' αντ. Ανάλυση απρ: κτγ. απρμφ. υπ.           Συμπέρασμα: Αφού το ρήμα και το απρ. έχουν ως υποκείμενο άλλο (έτερο) πρόσωπο (Μιλτιάδης - τοὺς Ἀθηναίους), λέμε ότι έχουμε ετεροπροσωπία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Παρατηρούμε ότι το αντικείμενο του ρήματος, που βρίσκεται σε πτώση γενική, είναι ουσιαστικά το υποκείμενο του απαρεμφάτου. Όμως, το υποκείμενο του απαρεμφάτου δεν επαναλαμβάνεται και σε πτώση αιτιατική, γιατί εννοείται. Διαφορετικά θα έπρεπε η πρόταση να είναι έτσι: Οὗτοι ἐδεήθησαν Ἀθηναίων σφίσι Ἀθηναίους βοηθοὺς γενέσθαι ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το υποκείμενο του απαρεμφάτου θα εννοηθεί σε πτώσηαιτιατική.

Το υποκείμενο του απαρεμφάτου στην απρόσωπη σύνταξη

Τι συμβαίνει όταν το ρήμα της πρότασης είναι απρόσωπο (ή απρόσωπη έκφραση); Το απρόσωπο ρήμα (ή η απρόσωπη έκφραση) παίρνει ως υποκείμενο απαρέμφατο. Είναι φανερό ότι το υποκείμενο του απαρεμφάτου θα είναι διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος (γιατί προφανώς δεν μπορεί να έχει ως υποκείμενο τον εαυτό του). Άρα  θα έχουμε ετεροπροσωπία. Αυτό έχει ως συνέπεια το υποκείμενο του απαρεμφάτου να βρίσκεται σε πτώση αιτιατική. Δες και τα παραδείγματα: Χρὴ ἔχειν τὸν στρατηλάτην νοῦν Ανάλυση ρήματος: απρ. ρ. υπ. Ανάλυση απρμφ.: απρμφ. υπ. αντ.                                      Ἔδει λαβεῖν ἡμᾶς τὰ ἐνέχυρα Ανάλυση ρήματος: απρ. ρ. υπ. Ανάλυση απρμφ.: απρμφ. υπ. αντ.                                      Κίνδυνός ἐστι ἀπόλλυσθαι πολλούς Ανάλυση ρήματος: απρ. ρ. υπ. Ανάλυση απρμφ.: απρμφ. υπ. Όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι γενικό και αόριστο, παραλείπεται· τότε ως υποκείμενο του απαρεμφάτου εννοείται η αιτιατική τινὰ ή τινὰς, π.χ. Δεῖ μαθεῖν γράμματα (τινά). Ανάλυση ρήματος: απρ. ρ. υπ. Ανάλυση απρμφ.: απρμφ. αντ. υπ. Τελειώνοντας μπορούμε να πούμε ότι: όταν έχουμε Απρόσωπο ρ. (Απ.ρ.), δίπλα θα έχουμε έναΑπαρέμφατο ως υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος και δίπλα στο Απαρέμφατο μια Αιτιατική ως υποκείμενο του απαρέμφατου, δηλ. Απρ.ρ. > Απρμφ. > αιτ. ή Απ.Απ.Α. (κι όλο μαζί, για να το θυμάσαι θα το ονομάσουμε Απαπα.) Συνεπώς, όταν βλέπεις απρόσωπο ρήμα ή έκφραση θα σκέφτεσαι:  Άπαπα, δηλ. απρόσωπο ρήμα, απαρέμφατο., αιτιατική ΠΡΟΣΟΧΗ Αρκετά συχνά δίπλα στο απρόσωπο ρήμα ή στην απρόσωπη έκφραση κι ενώ θα περιμέναμε να υπάρχει μια αιτιατική ως υποκείμενο του απαρέμφατου, αυτή η αιτιατική δεν υπάρχει. Στη θέση της υπάρχει μια δοτική. Τι κάνει αυτή η δοτική; Δείχνει το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται το απρόσωπο ρήμα, γι' αυτό και την ονομάσαμε δοτική προσωπική. Φαίνεται περίεργο; Ας δούμε τι γίνεται στα ν.ε. Έστω ότι λέμε την πρόταση: Φαίνεται ότι θα βρέξει. Το ρ. φαίνεται είναι απρόσωπο. Δεν καταλαβαίνουμε ποιος λέει αυτό το: φαίνεται. Πολλές φορές όμως, λέμε: Μου φαίνεται ότι θα βρέξει ή Σου φαίνεται πως θα βρέξει; ή Του φαίνεται πως θα βρέξει Αυτά τα μου, σου, του (που είναι γενικές) δείχνουν το πρόσωπο που λείπει από το απρόσωπο ρήμα, γι' αυτό και τις λέμε γενικές προσωπικές. Στα α.ε. την ίδια δουλειά κάνει η δοτική, δηλαδή αυτή μας δείχνει το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται το υποκείμενο του απαρεμφάτου. Επειδή όμως είμαστε λίγο περίεργοι και τα θέλουμε όλα στην εντέλεια κι επειδή είπαμε ότι το υποκείμενο του απαρέμφατου στην απρόσωπη σύνταξη μπαίνει σε αιτιατική, γι' αυτό θα πρέπει να μετατρέψουμε τη δοτική σε αιτιατική! Ας τα δούμε και με τη βοήθεια του παραδείγματος. Ἔδοξε σοι σῶσαι τὸν πατέρα. (= Είναι δυνατό σε σένα να σώσεις τον πατέρα) Η σύνταξη αναλυτικά: Ἔδοξέ σοι, σῶσαι τὸν πατέρα Ανάλυση ρήματος: απρ. ρ. δοτ. πρ. υπ. Ανάλυση απρμφ.: απρμφ. αντ Δεν υπάρχει το υποκείμενο του απαρεμφάτου σε αιτιατική, γι' αυτό θα μετατρέψουμε τη δοτική σε αιτιατική: Ἔδοξέ σοι, σῶσαι τὸν πατέρα Ανάλυση ρήματος: απρ. ρ. δοτ. πρ. υπ. σε (αιτ.) Ανάλυση απρμφ.: υπ. απρμφ. αντ

Το αντικείμενο του απαρεμφάτου

Το αντικείμενο του απαρεμφάτου βρίσκεται στην ίδια πτώση που βρίσκεται και το αντικείμενο του ρήματος, από το οποίο προέρχεται το απαρέμφατο, δηλαδή αν το ρήμα από το οποίο προέρχεται το αντικείμενο παίρνει απαρέμφατο σε γενική, τότε και το απαρέμφατο θα παίρνει αντικείμενο σε γενική, κ.τ.λ. Παραδείγματα Ἀγησίλαος νέος ὢν ἔτυχε τῆς βασιλείας. (= Ο Αγησίλαος όντας ακόμη νέος ανέλαβε τη βασιλεία.) Στο προηγούμενο παράδειγμα διαπιστώνουμε ότι το ρήμα ἔτυχε (του ρ. τυγχάνω) παίρνει αντικείμενο σε γενική (τῆς βασιλείας). Συνεπώς και τα απαρέμφατα που θα προέρχονται από το ρήμα τυγχάνω θα παίρνουν αντικείμενο σε γενική. ἔμελλον οὗτοι τεύξεσθαι τοῦ λογισμοῦ Ανάλυση ρήματος: ρ. υπ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: υπ. απρμφ. αντ. (γεν.) εἰ δὲ τοῖς λόγοις πείθοισθε τοῖς ἐμοῖς (= αν πεισθείτε από τα λόγια μου) Στο προηγούμενο παράδειγμα διαπιστώνουμε ότι το ρήμα πείθοισθε (του ρ. πείθομαι)παίρνει αντικείμενο σε δοτική (τοῖς λόγοις). Συνεπώς και τα απαρέμφατα που θα προέρχονται από το ρήμα κατέχω θα παίρνουν αντικείμενο σε δοτική. ἐβουλεύοντο οὗτοι πείθεσθαι τῷ ἄρχοντι Ανάλυση ρήματος: ρ. υπ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: υπ. απρμφ. αντ. (δοτ.) Ἀμύντας ἐντὸς τριῶν μηνῶν κατέσχεν ἅπασαν Μακεδονίαν (= ο Αμύντας κατέλαβε μέσα σε τρεις μήνες όλη τη Μακεδονία) Στο προηγούμενο παράδειγμα διαπιστώνουμε ότι το ρήμα κατέσχεν (του ρ. κατέχω)παίρνει αντικείμενο σε αιτιατική (Μακεδονίαν). Συνεπώς και τα απαρέμφατα που θα προέρχονται από το ρήμα κατέχω θα παίρνουν αντικείμενο σε αιτιατική. ἠδυνήθημεν ἡμεῖς κατασχεῖν τὴν ἀρχήν Ανάλυση ρήματος: ρ. υπ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: υπ. απρμφ. αντ. (αιτ.) δίδωμί σοι ἐμαυτὸν δοῦλον καὶ σύμμαχον (δίνω σε σένα τον εαυτό μου ως δούλο και σύμμαχο) Στο προηγούμενο παράδειγμα διαπιστώνουμε ότι το ρήμα δίδωμι παίρνει δύο αντικείμενα, το ένα σε δοτική (σοι) και το άλλο σε αιτιατική (ἐμαυτὸν). Συνεπώς και τα απαρέμφατα που θα προέρχονται από το ρήμα δίδωμι θα παίρνουν αντικείμενο σε δοτική και αιτιατική. ἐλέγετο δοῦναι Κύρῳ χρήματα Ανάλυση ρήματος: απρ. ρ. υπ. Ανάλυση απρμφ.: απρμφ. αντ. (δοτ.) αντ. (αιτ.)

Το κατηγορούμενο του απαρεμφάτου

Όταν το απαρέμφατο ανήκει σε μια από τις κατηγορίες των συνδετικών ρημάτων, τότε θα παίρνει κατηγορούμενο. Το κατηγορούμενο του απαρεμφάτου θα μπαίνει στην ίδια πτώση με το υποκείμενο του απαρεμφάτου· α) αν έχουμε ταυτοπροσωπία, τότε το κατηγορούμενο θα βρίσκεται κι αυτό σε ονομαστική, αφού και το υποκείμενο του απαρεμφάτου βρίσκεται σε ονομαστική· β) αν έχουμε ετεροπροσωπία, τότε το κατηγορούμενο θα βρίσκεται κι αυτό σε πτώση αιτιατική, αφού και το υποκείμενο του απαρεμφάτου βρίσκεται σε πτώση αιτιατική. υποκείμενο κατηγορούμενο Ταυτοπροσωπία ονομαστική ονομαστική Ετεροπροσωπία αιτιατική αιτιατική Παραδείγματα: α) Ταυτοπροσωπία Βυζάντιοι ξυνέβησαν εἶναι ὑπήκοοι Ανάλυση ρήματος: υπ. ρ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: υπ. (ον.) απρμφ. κτγ. (ον.)                                      β) Ετεροπροσωπία Ἐγὼ οὐχ ἡγοῦμαι εἶναι τὴν ἀρετήν διδακτήν Ανάλυση ρήματος: υπ. ρ. αντ. Ανάλυση απρμφ.: απρμφ. υπ. (αιτ.) κτγ. (αιτ)                                      γ) Όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι ταυτόχρονα και αντικείμενο του ρήματος σε πτώση γενική ή δοτική, τότε μπορεί να έχουμε δύο περιπτώσεις: 1) το υποκείμενο του απαρεμφάτου να παραλείπεται και το κατηγορούμενο του απαρεμφάτου να είναι σε αιτιατική, π.χ. Ἐρετριεῖς ἐδεήθησαν Ἀθηναίων σφίσι βοηθοὺς γενέσθαι (Ἀθηναίους) Ανάλυση ρήμ. υπ. ρ. α' αντ. β' αντ. Ανάλυση απρ: κτγ. απρμφ. υπ.           2) το κατηγορούμενο του απαρεμφάτου να είναι σε γενική ή δοτική, π.χ. Κύρου ἐδέοντο ὡς προθυμοτάτου γενέσθαι (οὗτοι) (Κῦρον) Ανάλυση ρήμ. αντ. ρ. υπ. Ανάλυση απρ: κτγ. (γεν.) απρμφ. υπ.

Ασκήσεις
Βασική άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία 1η *  Βασική άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία 2η *  1η άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία 2η άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία 3η άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία

Το υποκείμενο της μετοχής - Μετοχή απόλυτη και συνημμένη

Η μετοχή συμφωνεί με το υποκείμενό της στο γένος, στον αριθμό και στην πτώση. Αυτό σημαίνει ότι σε όποιο γένος ή αριθμό ή πτώση βρίσκεται η μετοχή στο ίδιο γένος, αριθμό και πτώση θα βρίσκεται το υποκείμενό της. Ὁ νόμος ἀπαγορεύων φαίνεται. Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους αρσενικού, ενικού αριθμού, πτώσης ονομαστικής. Ἐπιγενομένη ἡ νόσος ἐπίεσε τοὺς Ἀθηναίους. Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους θηλυκού, ενικού αριθμού, πτώσης ονομαστικής. Κρέοντος βασιλεύοντος οὐ μικρὰ συμφορὰ κατέσχε Θήβας. Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους ουδετέρου, ενικού αριθμού, πτώσης γενικής. Οὐκ ἔστιν ἡμῖν μὴ νικῶσι σωτηρία. Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους αρσενικού, πληθυντικού αριθμού, πτώσης δοτικής. Ἔστι ταῦτα τὴν ῥᾳθυμίαν ὑμῶν αὐξάνοντα. Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους ουδετέρου, πληθυντικού αριθμού, πτώσης αιτιατικής.
Μετοχή απόλυτη
Όταν το υποκείμενο της μετοχής είναι λέξη που δεν έχει άλλη συντακτική θέση στην πρόταση και λειτουργεί αποκλειστικά ωςυποκείμενο της μετοχής, τότε η μετοχή λέγεται απόλυτη. Κρέοντος βασιλεύοντος οὐ μικρὰ συμφορὰ κατέσχε Θήβας. α) Κρέοντος βασιλεύοντος  οὐ μικρὰ συμφορὰ κατέσχε Θήβας. ανάλυση ρήματος πρσδ. υπκ. ρ. ρ. αντ. ρ. ανάλυση μετοχής υπ. μτχ. μτχ. Η λέξη Κρέοντος, που είναι το υποκείμενο της μετοχής βασιλεύοντος, δεν έχει καμιά άλλη θέση στην πρόταση. Φορτίου δὲ προσγενομένου καὶ αὐτὸς ἐγκατελήφθη α) Φορτίου δὲ προσγενομένου καὶ αὐτὸς  ἐγκατελήφθη ανάλυση ρήματος υπκ. ρ. ρ. ανάλυση μετοχής υπ. μτχ. μτχ. Η λέξη Φορτίου, που είναι το υποκείμενο της μετοχής προσγενομένου, δεν έχει καμιά άλλη θέση στην πρόταση. Ἥδεσθε ὡς περιεσομένους ἡμᾶς Ἑλλήνων. α) (ὑμεῖς) Ἥδεσθε ὡς περιεσομένους  ἡμᾶς Ἑλλήνων ανάλυση ρήματος υπκ. ρ. ανάλυση μετοχής μτχ. υπ. μτχ Η λέξη ἡμᾶς, που είναι το υποκείμενο της μετοχής περιεσομένους, δεν έχει καμιά άλλη θέση στην πρόταση. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:  α)  Όπως φαίνεται από τα παραπάνω παραδείγματα η απόλυτη μετοχή εκφέρεται κυρίως σε γενική (Κρέοντος βασιλεύοντος, φορτίου προσγενομένου ) ή σε αιτιατική (περιεσομένους ἡμᾶς). Έτσι οι μετοχές ονομάζονται γενική απόλυτη ή αιτιατική απόλυτη. β)  Με γενική απόλυτη εκφέρεται κάθε επιρρηματική μετοχή προσωπικού ρήματος, εκτός της τελικής. Κρέοντος βασιλεύοντος οὐ μικρὰ συμφορὰ κατέσχε Θήβας. > χρονική Ἀποπλεῖ οἴκαδε καίπερ μέσου χειμῶνος ὄντος. > εναντιωματική Κῦρος δ' οὖν ἀνέβη ἐπὶ τὰ ὄρη οὐδενὸς κωλύοντος. > τροπική Χρημάτων δεομένης τῆς Σπάρτης πρὸς πόλεμον, ἐπορεύθη Ἀγησίλαος εἰς Αἴγυπτον. > αιτιολογική Κολαζόντων ὑμῶν τοὺς ἀδικοῦντας ἔσονται οἱ νόμοι καλοὶ καὶ δίκαιοι. > υποθετική γ)  Με αιτιατική απόλυτη εκφέρεται σπανίως η μετοχή προσωπικού ρήματος. Στην περίπτωση αυτή η μετοχή είναι αιτιολογικήκαι συνοδεύεται από τα μόρια ὡς ή ὥσπερ. Συνηθέστερη είναι η μετοχή απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων. Η μετοχή αυτή μπαίνει σε αιτιατική ουδετέρου γένους ενικού συνήθως αριθμού. Οι πιο συνηθισμένες μετοχές σε αιτιατική απόλυτη είναι οι παρακάτω: ἄδηλον ὄν, ἀδύνατον ὄν, αἰσχρὸν ὄν, γεγραμμένον, δέον, δεῆσον, δίκαιον ὄν, δόξαν, δόξαντα, δυνατὸν ὄν, εἰρημένον,ἐξὸν, μέλον, μεταμέλον, μετὸν, οἷόν τε ὄν, παρασχὸν, παρὸν, πρέπον, προσῆκον, προσταχθὲν προστεταγμένον, ῥᾴδιονὄν, τυχὸν, ὑπάρχον, χρεὼν Ἐξόν μοι ἴσον λαμβάνειν οὐκ ἐλάμβανον.
Μετοχή συνημμένη
Όταν το υποκείμενο της μετοχής είναι ταυτόχρονα και α) υποκείμενο ή β) αντικείμενο του ρήματος ή γ) δοτική προσωπική ή δ) υποκείμενο του απαρεμφάτου, τότε η μετοχή λέγεται συνημμένη. α) Ἐπιγενομένη ἡ νόσος  ἐπίεσε τοὺς Ἀθηναίους. ανάλυση ρήματος υπ. ρ. ανάλυση μετοχής μτχ. υπ. β) Οἱ βάρβαροι   ἐτόξευον αὐτούς ἀναβαίνοντας ανάλυση ρήματος υπ. ρ. αντ. ανάλυση μετοχής υπ. μτχ. γ) Ἀκούσασιν   τοῖς στρατηγοῖς ταῦτα ἔδοξε συναγαγεῖν τὸ στράτευμα. ανάλυση ρήματος δοτ. προσωπική ρ. ανάλυση μετοχής μτχ. υπ. δ) Ἔδει ὑμᾶς ταῦτα ἀκοῦσαι και ἀκούσαντας ἀπελθεῖν ανάλυση ρήματος ρ. υπ. υπ. ανάλυση απαρεμφάτων υπ. απρμφ. απρμφ. ανάλυση μετοχής υπ. μτχ.

Κλίση των μετοχών

Δευτερόκλιτες μετοχές
Οι δευτερόκλιτες μετοχές λήγουν σε -μενος, -μένη, -μένον και κλίνονται όπως τα επίθετα σε -ος, -η, -ον.

  

	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	λυόμενος λυομένου λυομένῳ λυόμενον λυόμενε	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	λυομένη λυομένης λυομένῃ λυομένην λυομένη	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	λυόμενον λυομένου λυομένῳ λυόμενον λυόμενον
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	λυόμενοι λυομένων λυομένοις λυομένους λυόμενοι	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	λυόμεναι λυομένων λυομέναις λυομένας λυόμεναι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	λυόμενα λυομένων λυομένοις λυομένα λυόμενα
Κατά τον ίδιο τρόπο κλίνονται και οι μετοχές:λυσόμενος, -η, -ον //  λυσάμενος, -η, -ον //  λελυμένος, -η, -ον τιμώμενος, -η, -ον // ποιούμενος, -η, -ον // δηλούμενος, -η, -ον δεικνύμενος, -η, -ον // τιθέμενος, -η, -ον, κ.τ.λ.

  

Τριτόκλιτες μετοχές

Οι τριτόκλιτες μετοχές λήγουν σε:  -ας, -ασα, -αν π.χ. ὁ λύσας. η λύσασα, τὸ λῦσαν. -είς, -εῖσα, -ὲν π.χ. ὁ λυθείς, ἡ λυθεῖσα, τὸ λυθέν. -οὺς, -οῦσα, -ὸν π.χ. ὁ  γνοὐς, ἡ γνοῦσα, τὸ γνόν. -ὺς, -ῦσα, -ὺν  π.χ ὁ δεικνὐς, ἡ δεικνῦσα, τὸ δεικνύν. -ων, -ουσα, -ον π.χ. ὁ λύων, ἡ λύουσα, τὸ λῦον -ῶν, -ῶσα, -ῶν π.χ. ὁ τιμῶν, ἡ τιμῶσα, τὸ τιμῶν -ῶν, -oῦσα, -οῦν π.χ. ὁ δηλῶν, ἡ δηλοῦσα, τὸ δηλοῦν -ὼς, -υῖα, -ὸς π.χ. ὁ λελυκὠς, ἡ λελυκυῖα, τὸ λελυκός. -ὼς, -ῶσα, -ὼς ή -ὸς π.χ. ὁ ἑστὠς, ἡ ἑστῶσα, τὸ ἑστὠς ή ἑστός.

  

1	-ας, -ασα, -ανκλίνονται όπως το επίθετο πᾶς, πᾶσα, πᾶν
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	λύσας λύσαντος λύσαντι λύσαντα λύσας	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	λύσασα λυσάσης λυσάσῃ λύσασαν λύσασα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	λῦσαν λύσαντος λύσαντι λῦσαν λῦσαν
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	λύσαντες λυσάντων λύσασι λύσαντας λύσαντες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	λύσασαι λυσασῶν λυσάσαις λυσάσας λύσασαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	λύσαντα λυσάντων λύσασι λύσαντα λύσαντα

τριτόκλιτες

2	-είς, -εῖσα, -ὲνκλίνονται όπως το επίθετο χαρίεις, χαρίεσσα, χαρίεν
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	λυθεὶς λυθέντος λυθέντι λυθέντα λυθεὶς	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	λυθεῖσα λυθείσης λυθείσῃ λυθεῖσαν λυθεῖσα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	λυθὲν λυθέντος λυθέντι λυθὲν λυθὲν
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	λυθέντες λυθέντων λυθεῖσι λυθέντας λυθέντες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	λυθεῖσαι λυθεισῶν λυθείσαις λυθείσας λυθεῖσαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	λυθέντα λυθέντων λυθεῖσι λυθέντα λυθέντα

τριτόκλιτες

3	-οὺς, -οῦσα, -ὸνόπως το ουσιαστικό ὁ ὀδούς
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	γνοὺς γνόντος γνόντι γνόντα γνοὺς	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	γνοῦσα γνούσης γνούσῃ γνοῦσαν γνοῦσα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	γνὸν γνόντος γνόντι γνὸν γνὸν
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	γνόντες γνόντων γνοῦσι γνόντας γνόντες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	γνοῦσαι γνουσῶν γνούσαις γνούσας γνοῦσαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	γνόντα γνόντων γνοῦσι γνὸντα γνὸντα

τριτόκλιτες

4	-ὺς, -ῦσα, -ὺνόπως το ουσιαστικό ὁ ἱμὰς
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	δεικνὺς δεικνύντος δεικνύντι δεικνύντα δεικνὺς	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	δεικνῦσα δεικνύσης δεικνύσῃ δεικνῦσαν δεικνῦσα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	δεικνὺν δεικνύντος δεικνύντι δεικνὺν δεικνὺν
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	δεικνύντες δεικνύντων δυκνεῖσι δεικνύντας δεικνύντες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	δεικνῦσαι δεικνυσῶν δεικνύσαις δεικνύσας δεικνῦσαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	δεικνύντα δεικνύντων δεικνῦσι δεικνύντα δεικνύντα

τριτόκλιτες

5	-ων, -ουσα, -ονκλίνονται όπως το επίθετο ἄκων, ἄκουσα, ἆκον
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	λύ-ων λύ-οντος λύ-οντι λύ-οντα λύ-ων	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	λύ-ουσα λυ-ούσης λυ-ούσῃ λύ-ουσαν λύ-ουσα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	λῦ-ον λύ-οντος λύ-οντι λῦ-ον λῦ-ον
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	λύ-οντες λυ-ὀντων λύ-ουσι λύ-οντας λύ-οντες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	λύ-ουσαι λυ-ουσῶν λυ-ούσαις λυ-ούσας λύ-ουσαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	λύ-οντα λυ-όντων λύ-ουσι λύ-οντα λύ-οντα

τριτόκλιτες

6	-ῶν, -ῶσα, -ῶνόπως το ουσιαστικό ὁ ἱμὰς
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	τιμ-ῶν τιμ-ῶντος τιμ-ῶντι τιμ-ῶντα τιμ-ῶν	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	τιμ-ῶσα τιμ-ώσης τιμ-ώσῃ τιμ-ῶσαν τιμ-ῶσα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	τιμ-ῶν τιμ-ῶντος τιμ-ῶντι τιμ-ῶν τιμ-ῶν
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	τιμ-ῶντες τιμ-ώντων τιμ-ῶσι τιμ-ῶντας τιμ-ῶντες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	τιμ-ῶσαι τιμ-ωσῶν τιμ-ώσαις τιμ-ώσας τιμ-ῶσαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	τιμ-ῶντα τιμ-ώντων τιμ-ῶσι τιμ-ῶντα τιμ-ῶντα

τριτόκλιτες

7	-ῶν, -oῦσα, -οῦνόπως το ουσιαστικό ὁ πλακοῦς
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	δηλ-ῶν δηλ-οῦντος δηλ-οῦντι δηλ-οῦντα δηλ-ῶν	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	δηλ-οῦσα δηλ-ούσης δηλ-ούσῃ δηλ-οῦσαν δηλ-οῦσα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	δηλ-οῦν δηλ-οῦντος δηλ-οῦντι δηλ-οῦν δηλ-οῦν
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	δηλ-οῦντες δηλ-ούντων δηλ-οῦσι δηλ-οῦντας δηλ-οῦντες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	δηλ-οῦσαι δηλ-ουσῶν δηλ-ούσαις δηλ-ούσας δηλ-οῦσαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	δηλ-οῦντα δηλ-ούντων δηλ-οῦσι δηλ-οῦντα δηλ-οῦντα

τριτόκλιτες

8	-ὼς, -υῖα, -ὸς
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	λελυκ-ὼς λελυκ-ότος λελυκ-ότι λελυκ-ότα λελυκ-ὠς	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	λελυκ-υῖα λελυκ-υίας λελυκ-υίᾳ λελυκ-υῖαν λελυκ-υῖα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	λελυκ-ὸς λελυκ-ότος λελυκ-ότι λελυκ-ὸς λελυκ-ὸς
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	λελυκ-ότες λελυκ-ότων λελυκ-όσι λελυκ-ότας λελυκ-ότες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	λελυκ-υῖαι λελυκ-υιῶν λελυκ-υίαις λελυκ-υίας λελυκ-υῖαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	λελυκ-ότα λελυκ-ότων λελυκ-όσι λελυκ-ότα λελυκ-ότα

τριτόκλιτες

9	-ὼς, -ῶσα, -ὼς ή -ὸς
	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ	ἑστ-ὼς ἑστ-ῶτος ἑστ-ῶτι ἑστ-ῶτα ἑστ-ὼς	ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ	ἑστ-ῶσα ἑστ-ώσης ἑστ-ώσῃ ἑστ-ῶσαν ἑστ-ῶσα	τὸ τοῦ τῷ τὸ ὦ	ἑστ-ὼς/ὸς ἑστ-ῶ(ό)τος ἑστ-ῶ(ό)τι ἑστ-ὼς/ὸς ἑστ-ὼς/ὸς
οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ	ἑστ-ῶτες ἑστ-ὠτων ἑστ-ῶσι ἑστ-ῶτας ἑστ-ῶτες	αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ	ἑστ-ῶσαι ἑστ-ωσῶν ἑστ-ώσαις ἑστ-ῶσας ἑστ-ῶσαι	τὰ τῶν τοῖς τὰ ὦ	ἑστ-ῶτα ἑστ-ῶτων ἑστ-ῶσι ἑστ-ῶτα ἑστ-ῶτα

τριτόκλιτες

Παρατήρηση: Η κλητική ενικού των τριτόκλιτων μετοχών και στα τρία γένη σχηματίζεται όμοια με την ονομαστική ενικού, π.χ. ὁ ἑστὼς, ὦ ἑστὼς

Ασκήσεις

ασκήσεις σχολικού βιβλίου Να μεταφέρετε τα απαρέμφατα στη μ.φ. στον χρόνο που βρίσκονται (3η) Να συμπληρώσετε τα άλλα δύο γένη των παρακάτω μετοχών στην ίδια πτώση, στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή (4η) Να αντικαταστήσετε χρονικά τα ρήματα: συμβουλεύεσθε, παρατάσσονται, ἐγράψω (6η) Να μεταφέρετε τους τύπους στην οριστική της μ.φ., στο ίδιο πρόσωπο και στον ίδιο αριθμό και χρόνο (7η) Να συμπληρώσετε τα κενά με τον ρηματικό τύπο που ζητείται (8η) Σταυρόλεξο στην ενεργητική και μέση φωνή (10η) Να εντοπίσετε τις μετοχές και να βρεθεί το είδος τους, το υποκείμενό τους και αν είναι συνημμένες ή απόλυτες (11η) Στις προτάσεις που ακολουθούν να εντοπίσετε τα υποκείμενα, τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα (13η) Να εντοπίσετε τα απαρέμφατα και αφού δηλώσετε το είδος και τη συντακτική θέση τους, να αιτιολογήσετε την πτώση του υποκειμένου τους (14η) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις με κριτήριο τους όρους τους (15η)

Παράλληλα κείμενα